PRACLAY experiment in lijn met wetenschappelijke en technische verwachtingen

Nieuwsbrief n°3

Het ESV EURIDICE voert sinds november 2014 een grootschalig verwarmingsexperiment uit in de PRACLAY-galerij van het ondergrondse laboratorium HADES in Mol.  Doel is om de invloed van warmte afkomstig van hoogradioactief afval, op de Boomse Klei te bestuderen. Tot op vandaag, iets meer dan drie jaar na de opstart in 2014, is de complexe experimentele opstelling in technisch opzicht zeer robuust gebleken. Het verwarmingssysteem met zijn controle- en visualisatiesystemen is volledig operationeel, de afsluiting van het deel dat verwarmd wordt en onder verhoogde druk staat, werkt zoals gepland en de betonnen galerijwand is stabiel gebleven. Op wetenschappelijk vlak werden geen abnormale evoluties waargenomen en de observaties bevestigen en onderbouwen de bestaande kennis over het gedrag van de klei. Het experiment toont aan dat de gunstige eigenschappen van de klei om het hoogradioactieve afval in te sluiten, niet significant veranderen en behouden blijven bij opwarming. Deze tussentijdse conclusie toont meteen ook het belang van dit experiment aan voor het onderzoeksprogramma van NIRAS naar de geologische berging van radioactief afval.

Tweede rapport

De beoogde temperatuur van 80°C op het contact van de betonnen galerijwand en de klei werd bereikt op 19 augustus 2015, een kleine 10 maanden nadat het verwarmingssysteem werd aangezet. Dit vormde de start van de tien jaar durende stabiele verwarmingsfase bij 80°C.

De belangrijkste meetresultaten van de opstartfase en de eerste twee jaar van de stabiele verwarmingsfase zijn gebundeld in een tweede technisch-wetenschappelijk rapport “The PRACLAY Heater test after two years of the stationary phase”. In dit rapport maakt EURIDICE een eerste evaluatie van de doelstellingen van het experiment op basis van een vergelijking van de observaties met de vooraf gemaakte modelberekeningen. Het rapport kun je hier downloaden. Het is alleen beschikbaar in het Engels. Je kunt een gedrukt exemplaar opvragen bij info@euridice.be.

Cover PRACLAY rapport

Temperatuurevolutie in de klei

Om de veranderingen in de klei ten gevolge van de opwarming te bestuderen, installeerden de onderzoekers meetinstrumenten in een netwerk van boorgaten rondom de PRACLAY-galerij. Onderstaande grafiek geeft de evolutie van de temperatuur weer sinds de start van het experiment op 3 november 2014. De getoonde temperatuurmetingen zijn die in een verticaal boorgat (gele lijn op de tekening) dat vertrekt vanuit het verwarmde deel van de galerij. De gemeten temperatuur bevestigt de bestaande modellen.

Tijdens de volgende jaren zal de warmte zich nog verder verspreiden doorheen de klei en zullen ook temperatuurveranderingen worden waargenomen op grotere afstand van de verwarmde zone. Op die manier kunnen wetenschappers de modelberekeningen  en de kennis van het gedrag van de klei verder verfijnen.

 Temperatuur in de klei in relatie tot afstand tot de PRACLAY galerij

Figuur - De punten op de stippellijnen geven de temperatuur (T) weer van de klei in functie van de afstand tot de galerij, gemeten in een verticaal boorgat van 20 meter lang (gele lijn op de tekening). Bij de start bedroeg de natuurlijke temperatuur in de klei 17°C (blauwe curve). Op 19 augustus 2015 werd de beoogde temperatuur van 80°C op het contact tussen de galerij en de klei bereikt (rode curve). Sindsdien wordt de temperatuur op het contact met de klei constant gehouden. Verder weg van de galerij, in de klei, blijft de temperatuur toenemen. De gele curve geeft de toestand weer op het einde van 2017.

 

Wil je meer weten over de doelstellingen en installatie van het PRACLAY-experiment? Lees dan zeker onze eerste nieuwsbrief.