Eerste resultaten grootschalig verwarmingsexperiment

Het ESV EURIDICE voert in de PRACLAY-galerij van het ondergrondse laboratorium HADES in Mol een grootschalig verwarmingsexperiment uit. Op 19 augustus 2015 bereikte de temperatuur rond de galerij de beoogde 80°C. Dat was het begin van de tien jaar durende verwarmingsfase bij een constante temperatuur van 80°C.

Eerste rapport beschikbaar

De belangrijkste meetresultaten van de opstartfase zijn nu gebundeld in een eerste wetenschappelijk rapport ‘The start-up phase of the PRACLAY Heater test’.

Het rapport bevat, naast de belangrijkste observaties, ook een eerste vergelijking met de voorspellende berekeningen over de evolutie van temperatuur en druk in de klei. Deze ‘voorspellingen’ zijn gebaseerd op meetresultaten van kleinschalige verwarmingsexperimenten die in het verleden zijn uitgevoerd in het ondergrondse laboratorium HADES. Een van de belangrijkste doelstellingen van het experiment is de correctheid van deze voorspellende modelberekeningen na te gaan en, indien nodig, te verfijnen.

Je kan een gedrukt exemplaar van het rapport opvragen bij info@euridice.be.

In de loop van de komende jaren zullen rapporten worden gepubliceerd met een gedetailleerde interpretatie van alle observaties en een evaluatie van de verschillende succescriteria van het experiment. We houden je zeker op de hoogte.

 

20ste Exchange Meeting

Op woensdag 4 mei 2016 organiseerde het ESV EURIDICE de 20ste Exchange Meeting om de eerste resultaten van het experiment en de huidige stand van zaken voor te stellen. Exchange Meetings zijn wetenschappelijke informatiesessies in het Engels die EURIDICE jaarlijks organiseert met zijn twee leden, NIRAS en het SCK•CEN. Ze hebben vooral tot doel alle collega-wetenschappers die betrokken zijn bij het brede onderzoeksprogramma voor geologische berging te informeren over de vorderingen van de verschillende deelaspecten van het wetenschappelijke onderzoek.

 

Alle presentaties van deze en vorige Exchange Meetings zijn hier beschikbaar. Indien je interesse hebt om de volgende keer deel te nemen, kan je contact opnemen met info@euridice.be .

 

Huidige toestand

Onderstaande grafiek geeft de evolutie van de temperatuur weer tijdens de eerste tien maanden na het bereiken van de beoogde temperatuur van 80°C op het contact tussen de betonnen galerijbekleding en de klei. Sinds dat moment wordt de temperatuur op het contact met de klei constant gehouden. Verder weg in de klei neemt de temperatuur nog toe omdat de warmte zich langzaam verspreidt doorheen de klei. De getoonde temperatuurmetingen zijn deze in een verticaal boorgat (gele lijn op de tekening) dat vertrekt vanuit het midden van het verwarmde deel van de galerij. De gemeten temperatuur bevestigt de bestaande modellen.

 

Figuur - De punten op de stippellijnen geven de temperatuur (T) weer van de klei in functie van de afstand tot de galerij, gemeten in een verticaal boorgat van 20 meter lang (geel op de bovenstaande figuur). Bij de start bedroeg de natuurlijke temperatuur in de klei 17°C (blauwe curve). Op 19 augustus werd de beoogde temperatuur van 80°C op het contact tussen de galerij en de klei bereikt (groene curve). Sindsdien wordt de temperatuur op het contact met de klei constant gehouden. Verder weg van de galerij blijft de temperatuur nog stijgen. De rode curve geeft de toestand weer op 15 juni 2016.

 

Waarom voeren onderzoekers dit experiment eigenlijk uit?

Invloed van warmte

Hoogradioactief afval geeft warmte af. Wanneer dit afval, na de voorziene afkoelingsperiode aan de oppervlakte van 60 jaar, onder de grond geborgen wordt, zal de klei rondom de bergingsgalerijen opwarmen. Verwarmingsexperimenten op kleine schaal hebben al uitgewezen dat klei bij opwarming haar gunstige eigenschappen om radioactieve stoffen in te sluiten behoudt. Onderzoekers willen nu de bestaande kennis over het gedrag en de eigenschappen van de klei bij opwarming bevestigen op een schaal die representatief is voor een echte bergingsinstallatie en ze verder verfijnen. Het PRACLAY-experiment biedt bovendien de mogelijkheid om de invloed van de temperatuurtoename op de stabiliteit van de betonnen galerijbekleding te bestuderen in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met een echte bergingsinstallatie. Die kennis is belangrijk om de mogelijke terugneembaarheid van het afval te kunnen evalueren. Ten slotte biedt het experiment ook een unieke kans om de betrouwbaarheid van de gebruikte meetinstrumenten bij verhoogde temperatuur en op lange termijn te testen.

Wil je meer weten over het PRACLAY-experiment? Lees dan zeker onze eerste nieuwsbrief.